Zijn patiënten, mantelzorgers en verpleegkundigen klaar voor mHealth?
Hoe staan patiënten, mantelzorgers en verpleegkundigen tegenover mHealth-toepassingen (zoals medische apps) om info te verzamelen via specifieke sensoren in contact met de huid?
Onderzoekers van UGent organiseerden i.s.m. het Wit-Gele Kruis een aantal focusgesprekken met patiënten, mantelzorgers en verpleegkundigen.
Geen digitalisering van de zorg zonder educatie
Verpleegkundigen vergeleken technologische met verpleegtechnische vaardigheden. In beide gevallen is het zo dat je veel moet oefenen voor je het gebruik ervan onder de knie te hebt. Dit was ook zo bij de introductie van het EVD acht jaar geleden. Nu kunnen we ons amper onze job zonder EVD voorstellen.
Ook patiënten en mantelzorgers geven aan dat technologische ondersteuning zonder deskundige begeleiding moeilijk is. In het geval van mHealth-toepassingen in de diabeteszorg zou dit een taak kunnen zijn voor de diabeteseducator volgens de patiënt (en de huisarts).
Efficiëntie & tijdswinst als voorwaarde
Zowel huisartsen als verpleegkundigen beschouwen het invullen van biomedische gegevens als een tijdrovende handeling. Bovendien vindt de patiënt dit vaak hinderlijk. mHealth-toepassingen kunnen parameters automatisch registreren en voor zorgverleners de nodige tijdswinst opleveren. Zo komt tijd vrij voor effectieve zorghandelingen. De registratiedruk verminderen bij zowel patiënt als zorgverlener is daarom een belangrijke voorwaarde bij de keuze van een bepaalde technologie.
Patiëntveiligheid als belangrijk doel
Het automatisch inladen van gegevens uit een gluco-, bloeddruk- of hartslagmeter van je patiënt geeft extra info waar nu moeilijker zicht op is, en geeft bij verpleegkundigen een groter gevoel van controle en zekerheid over de gezondheidstoestand van hun patiënt. Daardoor verhoogt ook de patiëntveiligheid bij het instellen en opvolgen van een behandeling.
Patiënten en mantelzorgers vinden het belangrijk dat eventueel afwijkende waarden worden gemeld en opgevolgd door een zorgprofessional. Ze vertrouwen die taak graag toe aan een verpleegkundige die hen daarin ondersteunt en begeleidt. Het is wel belangrijk om de patiënt geen vals veiligheidsgevoel te geven en duidelijk aan te geven wie wat opvolgt.
De huisarts ziet mHealth-toepassingen vooral ter ondersteuning van het klinisch redeneer-en beslissingsproces om de ziekte op lange termijn te monitoren. Voor acute situaties vertrouwen ze eerder op hun expertise. Overzichtelijke grafieken kunnen bijvoorbeeld gegevens over gemiddelde glycemie- (of HbA1c) waarden bij significante afwijkingen overzichtelijk weergeven. Dit komt opnieuw de patiëntveiligheid ten goede.
Oog voor patiëntcomfort
Diabetespatiënten zijn vooral te vinden voor technologieën die het frequent prikken van de glycemie overbodig maakt. Een onderhuidse sensor die automatisch de glycemie meet bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat hun aandoening minder ingrijpt op hun dagelijks leven. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat dit binnen de financiële draagkracht van de patiënt moet liggen. De terugbetalingmodaliteiten van nieuwe technologie zijn, voor zowel zorgverstrekker als patiënt, momenteel heel beperkt.
Bescherming van persoonlijke gegevens als gedeelde bezorgdheid
Alle deelnemers van dit onderzoek stellen zich vragen over wie toegang krijgt tot welke gegevens en over mogelijk misbruik van informatie. Zowel huisartsen als verpleegkundigen zijn zich daarvan bewust. Huisartsen zijn beducht voor misbruiken van persoonsgebonden gegevens omwille van commerciële belangen, bv. door verzekeringsmaatschappijen. Verpleegkundigen hebben dan weer nood aan een communicatiekanaal voor het veilig uitwisselen van patiënteninformatie. Mantelzorgers wisten niet dat vertrouwenspersonen recht op inzage hebben via mijnWGK. Patiënten vinden toegang tot hun gezondheidstoestand aanvaardbaar, zolang het binnen de perken blijft en het niet bedoeld is om zorgverleners, familie of mantelzorgers controle te laten krijgen over hun leven. Het delen van informatie over patiënten blijft een moeilijke materie waar we als zorgverlener uiterst voorzichtig mee moeten omgaan. Voor meer info kan je hiervoor trouwens altijd terecht bij onze data protection officer via privacy@wgkwvl.be.
Het vervolg…
Het onderzoek heeft veel interessante info en aanbevelingen opgeleverd. In een vervolgtraject willen we in de praktijk uittesten hoe patiënten het effectieve gebruik van mHealth in de diabeteszorg ervaren. Hier komen we later zeker nog op terug !