Zorg begint bij woorden
Zorg is meer dan diagnoses en behandelingen. Zorg is ook een goed gesprek, een luisterend oor, en soms zelfs een simpele glimlach. Toch blijkt dat net dát gesprek vaak een blinde vlek is in onze zorgverlening. Je zou denken dat praten vanzelf gaat, maar niets is minder waar.
Khalid Benhaddou
- Moslimtheoloog, imam, auteur en opiniemaker
- Opdrachthouder Diversiteit aan de UGent
- Directeur van CIRRA, een expertise- en onderzoekscentrum rond levensbeschouwing en diversiteit in Vlaanderen
- Binnen de commissie ethiek van het Wit-Gele Kruis bewaakt hij het diversiteitsaspect
De wet op de patiëntenrechten van 2002 maakt het glashelder: als patiënt heb je recht op duidelijke informatie over je gezondheid. Klinkt simpel, toch? Maar wat heb je aan dat recht als je dokter halverwege het gesprek verandert in een wandelend medisch woordenboek? Je voelt je haast meer patiënt dan persoon.
Neem de oudere broer van mijn vriend Jamal. Hij kreeg onlangs te horen dat zijn schildklier te traag werkt. “Ik wist niet eens dat ik een schildklier had”, grapte hij achteraf. Zijn dokter somde een hele reeks opties op, maar ergens tussen ‘levothyroxine’ en ‘hormoonsuppletie’ haakte Jamal af. “Ik had moeten vragen wat dat allemaal betekent, maar ik voelde me eigenlijk te dom”, gaf hij later toe.
En daar wringt het schoentje. Zorg draait niet alleen om spreken, maar ook om gehoord worden. Een goed gesprek is een duet, waarin je samen naar oplossingen zoekt. Een zorgverlener die niet alleen uitlegt, maar ook luistert. Een patiënt die niet bang is om vragen te stellen. Dat is geen luxe, dat is basiszorg.
Zorg draait niet alleen om spreken, maar ook om gehoord worden.
Maar eerlijk, het kan ook andersom fout lopen. Soms komen patiënten met een hoofd vol Google-symptomen naar de dokter, vastberaden dat ze een zeldzame ziekte hebben. “Ik heb alles opgezocht, dokter, en ik weet wat ik heb!” En dan sta je als zorgverlener voor de uitdaging: niet alleen behandelen, maar ook ontraden.
Goede communicatie is dus tweerichtingsverkeer. Het vraagt empathie, geduld, en soms een beetje humor. Want een glimlach kan wonderen doen. Zoals een arts me ooit zei: “Dokter Google mag best een tweede mening geven, maar ik blijf de eerste.” Het mooie is: woorden hebben kracht. Een helder gesprek kan onzekerheid wegnemen, vertrouwen geven, en zelfs genezing versnellen. Het gaat niet om medische termen, maar om connectie. Zorg is geen exacte wetenschap. Zorg is een taal. En de beste zorgverleners, die spreken die taal met hun hart.