Aandacht voor geestelijke gezondheid & dementie
In de eerste lijn worden we steeds vaker geconfronteerd met patiënten met geestelijke gezondheidsproblemen en dementie. Dit zorgdomein vereist bijzondere aandacht en expertise. Wit-Gele Kruis van Antwerpen wil een cruciale rol spelen in het verbeteren van de zorgkwaliteit voor deze kwetsbare groepen, met een sterke focus op vermaatschappelijking van de zorg. We willen de zorg dichter bij de patiënt en zijn omgeving brengen, de eigen regie versterken en patiënten, mantelzorgers en zorgverleners optimaal ondersteunen.
Eén zorgdomein, drie doelstellingen
In 2024 bouwden we ons zorgdomein geestelijke gezondheidszorg en dementie verder uit. Ondanks de verschillen in onderliggende pathologie, vinden we het relevant om beide specialisatiedomeinen te integreren in één zorgdomein. We zetten in op drie strategische doelstellingen:
- de zorgkwaliteit voor deze kwetsbare groepen verbeteren
- intra- en transmurale samenwerking bevorderen
- de draagkracht van onze verpleegkundigen versterken.
Meerwaarde referentieverpleegkundigen
Wit-Gele Kruis van Antwerpen telt ondertussen negen referentieverpleegkundigen GGZ en dementie, verspreid over de provincie. Zij werken onder begeleiding van stafmedewerkers Luc Heirstrate, Luc Van Leemput en Veerle Schoeters het zorgdomein verder uit.
Zij hebben specifieke expertise in dementiezorg en omgaan met cognitieve achteruitgang, in de begeleiding van patiënten met psychische kwetsbaarheid, in de toediening en opvolging van medicatie en in de toediening van langwerkende anti-psychotische medicatie (depotmedicatie).
Ze staan binnen Wit-Gele Kruis van Antwerpen in voor:
- casusondersteuning en advies: collega-verpleegkundigen en zorgkundigen kunnen een beroep doen op hun expertise bij vragen over ziektebeelden, symptomen en behandelingsstrategieën.
- ondersteuning van verpleegkundigen: onze referentieverpleegkundigen helpen collega’s bij het omgaan met gedragsverandering, complexe zorgsituaties en emotionele belasting.
- signaalfunctie en vroegdetectie: verpleegkundigen spelen een essentiële rol in het signaleren van veranderingen in de gezondheid en het gedrag van patiënten. Ze verzamelen en interpreteren relevante observaties en parameters en delen deze met de huisarts of andere zorgprofessionals van het multidisciplinair team. Onze referentieverpleegkundigen nemen een centrale rol op in de bewustmaking van verpleegkundigen rond het observeren en opvolgen van mogelijke veranderingen in de gezondheid en het gedrag van patiënten.
- netwerkvorming: onze referentieverpleegkundigen kennen de gespecialiseerde instanties die kunnen ingeschakeld.
- Aan de hand van de aanbevelingen, inzichten en beleidsontwikkelingen van het Sara-Netwerk en het Emergo-netwerk GGZ Kempen, houden we de vinger aan de pols van de veranderingen binnen het GGZ-zorglandschap.
- Regionale initiatieven zoals Puente maken het mogelijk om zorg voor patiënten die langdurige antipsychotica moeten krijgen, goed op te nemen en op te volgen, zonder dat hospitalisatie of ambulante ziekenhuisbezoeken noodzakelijk zijn.
- De expertisecentra dementie zijn geprefereerde partners voor kwaliteitsvolle zorg voor personen met dementie.
- training en kennisdeling: via workshops, richtlijnen en casusbesprekingen delen we kennis en vaardigheden binnen het team.
Verpleegkundige collega’s versterken
Onze referentieverpleegkundigen werken volgens het emancipatorisch model. Collega-verpleegkundigen en hoofden zorg roepen waar nodig de hulp in van een referentieverpleegkundige omwille van hun bijkomende expertise en kennis. Zij nemen de zorg niet over, maar ondersteunen de collega-verpleegkundigen en maken hen zo sterker voor toekomstige zorgsituaties.
Samenwerking met huisarts
Samenwerking tussen huisarts en thuisverpleegkundige kan vaak leiden tot erg mooie oplossingen. Een collega-verpleegkundige vertelt:
Als huisarts kan u via het hoofd zorg van onze lokale afdeling specifieke vragen stellen of bezorgdheden uiten in het kader van de zorg voor patiënten met een psychische kwetsbaarheid of personen met dementie. Zo kunnen we:
- het gesprek aangaan over de zorgverlening
- onze referentieverpleegkundige GGZ en dementie mee inschakelen
- samen zoeken naar zorg op maat van de zorgvrager en mantelzorger.
Vooruitblik en opleidingstrajecten
Momenteel volgen onze referentieverpleegkundigen een intensief traject rond klinisch leiderschap, zodat zij met de nodige kennis en vaardigheden hun rol optimaal kunnen opnemen. In het najaar van 2025 starten zij met een aanvullende opleiding die verdieping biedt in zowel chronische als acute gezondheidszorg met betrekking tot het zorgdomein GGZ & dementie. Hier komen thema’s aan bod zoals zorgvermijdend gedrag, onbegrepen gedrag en zelfzorg.
Daarnaast werken we met een sterk uitgewerkte registratielijst om veelvoorkomende ziektebeelden, complexe casussen en de meest toegediende zorgen in kaart te brengen. Deze gegevens helpen ons om in de toekomst gerichter te focussen op relevante thema’s binnen de verpleegkundige teams. Zo kunnen we onze zorgverlening continu blijven verbeteren.
We kijken met enthousiasme uit naar de verdere ontwikkelingen en hopen binnen een jaar mooie resultaten te kunnen delen, in de eerste plaats voor onze patiënten en hun naasten.