Voorzitter Vanthemsche: "We zullen de wereld blijven rondrijden om onze patiënten bij te staan"

De opiniestukken zijn goedkoop tegenwoordig, letterlijk en figuurlijk. In het opiniestuk “Thuisverpleging rijdt per dag 15 keer de wereld rond” poneren medewerkers van de onderzoeksgroep HaUs van de KULeuven en Atelier Romain een aantal stellingen die kant nog wal raken.

De overheid (Vlaams en Federaal) investeert in de vermaatschappelijking van de zorg, bij voorkeur in de thuisomgeving van de patiënt of de zorgvrager. In die omgeving blijven ouderen langer zelfredzaam en hun levenservaring is kwaliteitsvoller. De voorwaarde daarvoor is een goede zorgverstrekking in de thuisomgeving door gezinszorg- en thuisverplegingsorganisaties. De zorg volgt de patiënt. Tot vandaag slagen de verschillende gezinszorgorganisaties, organisaties voor thuisverpleegkundigen en zelfstandige thuisverpleegkundigen er in om op een kwaliteitsvolle wijze op deze vraag in te spelen.

De onderzoekers hebben ontdekt dat de zorgverleners zich daarvoor verplaatsen met de wagen en dat dit een impact heeft op het leefmilieu.

Op basis van hun stellingen dat een groot deel van ouderen in slecht aangepaste woningen woont, dat er toch geen mantelzorgers meer zijn (en als die er zijn dat die geen tijd hebben), dat verpleegkunde een knelpuntberoep is omdat het gaat om slecht betaalde jobs met onregelmatige uren en vooral omdat er veel kilometers gereden worden (204 miljoen km per jaar hebben ze berekend), stellen de onderzoekers voor om de keuzevrijheid van de patiënt af te schaffen en de ouderen uit hun vertrouwde omgeving te halen en in instellingen onder te brengen.

Toch even de factchecker erbij halen:

• In België zijn er meer dan 860.000 mantelzorgers. We zijn dankbaar dat ze er zijn en ons mee ondersteunen in de zorg voor familie, vrienden, buren …;
• Door allerlei initiatieven zorgen we ervoor dat de woning van de patiënt aangepast is aan zijn noden d.m.v. de zorgcentrale, het personenalarm, aanvullende detectoren … Patiënten kunnen ook premies en tegemoetkomingen krijgen voor het aanpassen van de woning;
• Het gemiddelde brutoloon van een verpleegkundige bij het Wit-Gele Kruis is € 3.330/maand;
• De manier waarop de onderzoekers berekenen dat thuisverpleegkundigen samen 204 miljoen kilometer per jaar afleggen is slordig. De onderzoekers baseren zich bijvoorbeeld op 6.835 zorg- en verpleegkundigen bij het Wit-Gele Kruis, terwijl het er in werkelijkheid 6.207 zijn. Ook het aantal afgelegde kilometers is lager;
• Volgens de FOD Mobiliteit legden alle Belgen samen in 2016 84,2 miljard kilometer af. Indien de berekening van de onderzoekers (204 miljoen km) juist zou zijn, dan is het aandeel thuisverpleegkunde in de totaliteit 0,25 %. Vertaald in de slagzin van de onderzoekers betekent dit dat alle Belgen samen per dag 6250 keer de wereld rondrijden, de thuisverpleegkundigen 15 keer. En in realiteit is het dus heel wat minder;
• Thuisverpleegkundigen zijn zeer toegewijd en halen veel voldoening uit hun werk, ook al worden ze soms geconfronteerd met ziekte en aftakeling en ook al is de werkdruk soms erg hoog. Dat geldt bij uitbreiding voor de meeste zorg- en verpleegkundigen, ongeacht de plaats waar ze werkzaam zijn;
• Het zijn niet enkel ouderen die beroep doen op thuisverpleging. Iedereen, ook jongere mensen, heeft ooit zorg nodig.

De stelling dat thuiszorg en thuisverpleegkunde een logistieke uitdaging zijn is natuurlijk terecht, maar de simplistische benadering van de onderzoekers helpt ons niet echt vooruit en stelt onze sector in een slecht daglicht.

Bij het Wit-Gele Kruis denken we verder na over deze uitdaging. In stedelijke omgevingen experimenteren we bijvoorbeeld met elektrische fietsen. Een andere piste die we bewandelen is de volledige elektrificatie van ons wagenpark. We willen in samenwerking met het Vlaams Energie Bedrijf evalueren of dat haalbaar is. De omschakeling van de thuiszorgdiensten naar elektrische wagens zou in een PPS constructie een enorme boost kunnen geven naar elektrische wagens op Vlaams niveau, zeker ook op het vlak van infrastructuur.

Er is één grote hinderpaal. De social profit bedrijven krijgen bij het aanschaffen van elektrische wagens niet de fiscale voordelen waar profit bedrijven wel van kunnen genieten. Wij pleiten voor een gelijk speelveld tussen social profit en profit. Dan kunnen wij waarschijnlijk volledig elektrisch gaan en verbruiken we geen benzine meer.

Eén ding is zeker: we zullen de wereld blijven rondrijden om onze patiënten bij te staan.

Piet VANTHEMSCHE

Voorzitter Wit-Gele Kruis Vlaanderen

De reactie is ook gepubliceerd op Knack.be.