Zelfzorg bij ouderen: kleine stappen, groot verschil
Zelfzorg wordt vaak gezien als iets voor jongeren die hun draai proberen vinden in een hectische wereld. Maar ook ouderen hebben er baat bij, vooral wanneer eenzaamheid een stille metgezel wordt. In Vlaanderen voelt bijna 1 op de 3 ouderen zich regelmatig eenzaam, een zorgwekkende trend die vraagt om aandacht en actie.
Khalid Benhaddou
- Moslimtheoloog, imam, auteur en opiniemaker
- Opdrachthouder Diversiteit aan de UGent
- Directeur van CIRRA, een expertise- en onderzoekscentrum rond levensbeschouwing en diversiteit in Vlaanderen
- Binnen de commissie ethiek van het Wit-Gele Kruis bewaakt hij het diversiteitsaspect
Meer dan gezond eten en voldoende bewegen, gaat zelfzorg vooral om kleine, dagelijkse stappen die het mentale welzijn bevorderen. Ik denk aan mijn buurvrouw Margriet, een weduwe van 78. Elke ochtend wandelt ze naar de bakker, een vaste routine die haar structuur en tegelijk de kans geeft om even met voorbijgangers te praten. Die schijnbaar kleine momenten zijn voor Margriet belangrijk: ze houden de eenzaamheid op afstand.
Zoals de filosoof R. W. Emerson het mooi verwoordde: ‘Het is niet de lengte van het leven, maar de diepte ervan.’ Voor ouderen kan diepgang vinden in dagelijkse bezigheden een groot verschil maken. Nieuwe hobby’s, zoals tuinieren of schilderen, zijn kleine investeringen die je dagen lichter en betekenisvoller maken.
Ook accepteren dat je soms hulp nodig hebt, is zelfzorg. Veel ouderen ervaren hulp vragen als een drempel, uit angst om anderen tot last te zijn. Psycholoog Dr. Winch ziet het zo: ‘Vragen om hulp is geen zwakte, maar wijsheid.’ Het is juist een teken van kracht om te weten wanneer je ondersteuning kunt gebruiken.
Hobby’s, zoals tuinieren of schilderen, zijn kleine investeringen die je dagen lichter en betekenisvoller maken.
Zelfzorg draait bovendien om verbinding zoeken. Dat kan op vele manieren: deelnemen aan activiteiten in de buurt, vrijwilligerswerk doen, of gewoon een koffie drinken met buren. Wanneer je actief zoekt naar interactie en sterke sociale banden aangaat, creëer je een belangrijke buffer tegen eenzaamheid, zo blijkt uit onderzoek.
Zelfzorg bij ouderen is dus een krachtige manier om zowel fysieke als emotionele veerkracht op te bouwen. Door kleine, bewuste keuzes te maken, kunnen ouderen eenzaamheid doorbreken en op een betekenisvolle manier omgaan met de uitdagingen van het ouder worden.