Valpreventie: samenwerking tussen huisarts en zorgverlener aan huis

Samen valrisico verminderen

Valincidenten hebben soms nare gevolgen. Voorkomen is beter dan genezen! Patiënten zijn zich vaak niet bewust van een verhoogd valrisico of aanvaarden het als kwaaltje bij het ouder worden. Voor de huisarts is het niet altijd eenvoudig de problematiek tijdig in te schatten. De thuisverpleegkundige komt dagelijks bij de patiënt aan huis. Veranderingen in het gangpatroon, evenwichtsstoornissen of andere valrisicofactoren zijn hierdoor voor een verpleegkundige sneller zichtbaar. Hij/zij koppelt dit op haar beurt terug aan de huisarts via mijnWGK of door contact op te nemen. .

Werken aan primaire en secundaire valpreventie valt of staat met een adequate samenwerking tussen de patiënt, de huisarts en de thuisverpleegkundige. Samen kunnen we het aantal valincidenten in de thuissituatie verminderen. 

Een voorbeeld uit de praktijk

Dankzij een goede samenwerking met de huisarts konden we voor Rita, 70 jaar, het verschil maken. Rita verloor één jaar geleden haar partner. Sindsdien woont ze alleen, maar dat is niet altijd even gemakkelijk. Haar gezondheid wilt niet altijd mee en de laatste maanden is Rita regelmatig gevallen. 

De thuisverpleegkundigen hebben dit tijdens de zorg met haar besproken. Hierbij gaven ze haar ook de folder ‘Thuis gevallen - Wat nu?’, een handig middel om valrisico bespreekbaar te maken. Rita gaf toe zich bewust te zijn van het gevaar en bang te zijn om te vallen.

Vervolgens gingen Rita, de huisarts en de thuisverpleegkundigen samen op zoek naar oorzaken. Zo stelden ze vast dat Rita een verhoogde valangst en evenwichtsproblemen had. Door het inschakelen van een rollator durft Rita nu terug meer buiten te wandelen en is het valrisico verminderd. 

Hoe gaan we te werk?

Werken aan valpreventie is vaak een lang proces waar diverse aspecten aan bod komen:

• Er dient een vertrouwensband te ontstaan tussen patiënt, thuisverpleegkundige en huisarts.

• Thuisverpleegkundigen werken aan bewustwording van het probleem verhoogd valrisico bij de patiënt en/of mantelzorger.

• Ze maken een valanalyse gebaseerd op de ‘Richtlijnen valpreventie bij thuiswonende ouderen vanuit het Expertisecentrum val- en fractuurpreventie Vlaanderen’.

• Ze geven advies en proberen te komen tot gedragsverandering.

• Ze geven ondersteuning bij het instandhouden van het nieuwe gedrag.

• Alle valincidenten binnen Wit-Gele Kruis Limburg worden door de verpleegkundige geregistreerd.

• De wijkverpleegkundige wordt binnen dit proces ondersteund en geadviseerd door de referentieverpleegkundige ‘locomotorische en neurologische zorg’.

• Elk jaar worden de valincidenten op provinciaal niveau geanalyseerd om vervolgens verdere doelstellingen uit te werken.

Een blik in de toekomst…

Onze doelstelling is valincidenten bij thuiswonende ouderen verder te verminderen. Op dit ogenblik werken we in het verpleegdossier vooral met een schaal voor secundaire valpreventie. In de toekomst zullen we ook extra inzetten op primaire valpreventie om zo het valrisico nog beter preventief aan te pakken. 

Ook in valpreventie is de goede samenwerking met onze partners in de eerstelijnszorg, met name met de huisarts, cruciaal. Heb je vragen of suggesties, neem dan contact op met Monique Reenaers, domeincoördinator locomotorische en neurologische zorg, via monique.reenaers@limburg.wgk.be of 0498-58 30 19.