URL : https://www.witgelekruis.be/thuisverpleging/medicatie-voorbereiden-en-toedienen/wat-aerosol

Wat is aerosol?

Een aerosol is een verstuiver van medicatie in de vorm van vloeistof of fijn poeder. Door te ‘aerosollen’ komt de medicatie dieper en in een hogere concentratie in de luchtwegen. 

Wie heeft aerosoltherapie nodig?

Aerosoltherapie wordt toegepast bij mensen met problemen in de luchtwegen. Dit kan gaan over een vernauwing aan de luchtwegen of longen (bv.astma, COPD). Daarnaast wordt het ook toegepast bij personen met  een ontsteking (infectie) aan luchtwegen of longen, bijvoorbeeld bij een longontsteking. Als laatste ook bij mensen die lijden aan chronische aandoeningen zoals bijvoorbeeld mucoviscidose.

Bij aerosol (of inhalatietherapie) wordt naargelang de mogelijkheden van de patiënt gekozen voor een bepaald soort inhalatiesysteem.

 

Welke soorten aerosoltoestellen (of inhalatiesystemen) bestaan er? 

Het soort inhalatiesysteem dat je krijg voorgeschreven is bepaald door je arts. Dit is afhankelijk van het soort medicatie en/of jouw mogelijkheden en voorkeuren:

1. Dosisaerosol met drijfgas (of puffer)

De medicatie zit als oplossing in de inhalator en komt er in gasvorm uit.

Voor wie?

  • Je bent in staat bewust te inhaleren
  • Je hand-mond coördinatie is voldoende. Soms wordt er geopteerd voor een voorzetkamer wanneer je coördinatie niet voldoende is. De dosisaerosol kan dan via deze voorzetkamer (of inhalatiekamer) gegeven worden. 
    Voorzetkamer

Bekijk hieronder de instructievideo’s voor dosisaerosollen

2. Poederinhalator

De medicatie zit in poedervorm in de capsules.

Voor wie?

  • Je bent in staat bewust te inhaleren.
  • Je hebt voldoende kracht om in te ademen.

Bekijk hieronder de instructievideo’s voor poederinhalatoren:

3. Verneveling

De medicatie zit in vloeibare vorm in de vernevelaar en komt er in kleine druppelvorm uit.

Voor wie?

  • Kan toegediend wanneer je
    • niet in staat bent bewust te inhaleren
    • onvoldoende kracht hebt om in te ademen
    • onvoldoende coördinatie hebt tussen hand en mond
  • Er wordt voor verneveling gekozen wanneer de eerste twee mogelijkheden (dosisaerosol - poederinhalator) niet mogelijk zijn.

Bekijk hieronder de instructievideo’s voor vernevelingstoestellen (aerosol):

aerosoltoestellen

© Belgische vereniging voor Pneumologie

Welke soorten medicatie via aerosol?

Je kan verschillende soorten medicatie toedienen via aerosol, afhankelijk van het ziektebeeld: 

  • Voor luchtwegvernauwingen heb je  de ‘bronchodilatoren’. Dit is medicatie die de luchtwegen en de longblaasjes open zet. Hierin heb je twee soorten:
    • ‘Beta-2-agonisten’ (zowel kortwerkende als langwerkende medicatie) 
    • ‘Muscarine antagonist’ (zowel kortwerkende als langwerkende medicatie) 
    • Er bestaat ook een combinatie van beide.
  • Voor een ontsteking of bij een opstoot van het ziektebeeld kunnen er ‘inhalatiecorticoïden’ gegeven worden. Deze medicatie vermindert een opstoot van het ziektebeeld, vermindert de symptomen en geeft een verbetering van de longfunctie. Omwille van de complicaties op langere termijn wordt deze medicatie best enkel gegeven bij opstoten en dit gedurende een korte periode.

Specifiek: aerosol bij baby’s

Aangezien een baby niet bewust kan inhaleren wordt deze medicatie vaak gegeven via een vernevelingssysteem, veelal ‘aerosoltoestel’ genoemd. Dit aerosoltoestel vernevelt de medicatie vanuit het aerosolpotje en wordt via een maskertje of pijpje toegediend aan de patiënt. Bij baby’s wordt dit meestal via een maskertje gedaan.

Een andere wijze om medicatie toe te dienen aan een baby is via een dosisaerosol en voorzetkamer (inhalatiekamer) met maskertje. 

De keuze is afhankelijk van welk type medicatie er nodig is. De voordelen van vernevelen:

  • je kan verschillende medicatie samen vernevelen
  • er kunnen hoge dosissen klaargemaakt worden
  • het vraagt geen extra inspanning van de baby

Let op: vernevelen heeft enkel zin wanneer het met de nodige hygiëne kan gebeuren.

Aerosol bij baby's

© Belgische Verenging voor Pneumologie
 

Op welke manier moet ik het aerosoltoestel gebruiken bij mijn baby?

  1. Was je handen

  2. Zet het toestel gedurende enkele seconden aan terwijl het leeg is, zodat resterend vocht verwijderd wordt. 

  3. Druppel de medicatie in het aerosolpotje op het moment van toediening. Bereid het geneesmiddel niet op voorhand voor.

  4. Voeg zo nodig fysiologisch serum toe zodat een startvolume van ± 3 tot 4 ml bekomen wordt. (20 druppels = 1 ml). Vul tot aan de vullijn (minimum 3ml om een goede verneveling te bekomen). Volg steeds het voorschrift van de arts voor de juiste hoeveelheid.

  5. Zet je baby rechtop (op je schoot)

  6. Plaats het masker over de neus en de mond van de baby.

  7. Buig het hoofd licht achterover. 

  8. Zet het toestel aan.

  9. Vernevel op deze manier verder tot één minuut nadat de vernevelaar begint te sputteren. (max. 10’ vernevelen)

  10. Zet het toestel af.

  11. Zet het maskertje af

  12. Spoel het aerosolpotje af onder heet water en laat het drogen op een propere doek.

Hoe reinig ik en onderhoud ik een aerosoltoestel en toebehoren?

Wanneer je de toebehoren van het aerosoltoestel onvoldoende reinigt kan dit een broeihaard voor infecties worden. Het is bijzonder belangrijk om volgend advies te volgen:

Dagelijks: reinigen

  1. Reinig het pijpje of masker en het aerosolpotje met water en detergent. 

  2. Spoel de onderdelen af onder heet stromend water.

  3. Laat de onderdelen drogen op een propere doek. Bewaar alles op een droge en stofvrije plaats.

Wekelijks: ontsmetten

  1. Reinig het pijpje of masker en het aerosolpotje met water en detergent.

  2. Indien mogelijk: Ontsmet de onderdelen door deze te koken in water gedurende 5 minuten OF het in de vaatwasser te zetten op minstens 70° gedurende 30 minuten

          -> Lees na in de gebruiksaanwijzing of vraag aan de fabrikant of de onderdelen bestand zijn tegen koken of vaatwasser! Sommigen vervormen hierdoor. 

  1. Laat de onderdelen drogen op een propere doek. Bewaar alles op een droge en stofvrije plaats. 

  2. Bij langdurig gebruik vervang je de toebehoren om de drie maanden.

Waar kan ik een aerosoltoestel kopen?

Je kan het toestel huren in sommige Wit-Gele Kruisafdelingen, in een thuisapotheek of in een mediotheek van je ziekenfonds. Toebehoren kan je niet huren, maar moet je kopen. 

Vragen?

Heb je nog vragen over aerosol? Neem dan zeker (terug) contact op met je huisarts of specialist.